Tomris Xan. Sak türklərinin qadın xaqanı

Əsər Herodotun “Tarix” əsərindəki mənbələr əsasında yazılsa da bədiilik prinsipləri sonadək qorunub saxlanılıb. Sak xaqanı Tomrisin qeyri-adi şücaətləri, Alp xaqandan sonra taxta çıxması, qadınlıq, analıq hissləri zərif boyalarla təsvir edilir. Saysız qoşunu ilə massagetlərin üzərinə yeriyən Əhəməni hökmdarı Kir üzərində qələbə çalması və onu qan içində boğması Tomrisin adı ətrafında əbədi bir mif toru hördü. Tarixə məlum olan bu faktlar “Tomris xan” romanında tarixilik və bədiiliyin prinsipləri qorunmaqla vahid süjet xəttinə tabe edilib. Məlumatlar yazıçı peşəkarlığı ilə süjet xəttinə proyeksiya olunub.
Ahmet Haldun Terzioğlunun yaradıcı bioqrafiyasına nəzər salanda görürük ki, onun yaradıcılığı məhz unudulan bir tarixin, yaddaşların künclərində yaşayan inancın, min illər boyu formalaşan dünyagörüşünün bərpasına xidmət edir. Yazıçının indiyədək yazdığı romanların adlarına fikir verin: “Mete Xan”, “Çingiz Xan”, “Alp Ər Tunqa” və sair. “Tomris Xan” da bu qəbil əsərlərdəndir. Bu əsərlər türk xalqlarının əsrlər boyu şifahi şəkildə yaşatdığı və sonra yazıyı köçürdüyü epos təfəkkürünün məhsuludur.